SM 700

Don ve Kırağı Önleyici Duman Makinesi

Don pervanelerine kıyasla daha ekonomiktir ve taşınabilir olduğu için daha fazla alanı korur. -7 dereceye kadar koruma sağlayabilir. Daha düşük sıcaklıklarda ise kısmi koruma sağlar.

Kapasite Alanı: 5 – 10 ha
Rüzgarsız havalarda 10 ha, rüzgarlı havalarda 5 ha alana parsellenmelidir.

Kategori: Sıcak Sisleme Etiketler: Bahçe, Sera, Tarla

Açıklama

Tanım

Zirai don mücadele, haşere mücadele, mantar mücadele, yapraktan verilen sıvı gübreleme uygulamalarında dört farklı amaç için kullanılabilmektedir.

Yapay bulut teknolojisi ile reflektör etkisi ;
Bulutsuz ve rüzgarsız havada oluşan radyasyon donu hasarından, yapay bulut teknolojisinin üç boyutlu perdeleme özelliği ile koruma sağlamaktadır. Arazinin mevcut sıcaklığını muhafaza etmektedir ve radyasyon enerjisinin (ısının) araziye geri yansıtılmasını sağlamaktadır. Arazinin üzerine hızlıca çekilen kalın bir yorgan görevi görür.

Nemlendirici yağ buharı ile anti-friz etkisi ;
Püskürtülen yapay bulut, yağ sıvısının buhar halidir. Çiçeklerin üzerinde çok ince bir zar kalınlığında geçici süre ile yağ tabakası oluşturur. Kristalleşme ve donma eğilimi gösteren su moleküllerinin arasına nüfuz ederek soğuğa karşı direnci arttırır ve anti-friz etkisi gösterir. Gün doğumunda meydana gelen kırmızı renkli radyasyon enerjisinin kondüksiyon hasarını geciktirir ve engeller.

İnversiyon ile koruma etkisi ;
İnversiyona sebep olan soğuk hava kütlesinin molekül ağırlığı atmosferden daha ağırdır olduğu için arazinin üzerine doğru çökme eğilimi gösterir. Püskürtülen yapay bulut perdesi atmosferden daha hafif olduğu için yukarı doğru çıkma eğilimi gösterir. Soğuk hava ve sıcak hava fizik kuralı sebebiyle birbirine karışamaz. Yapay bulut perdesi arazinin üzerinde toplanan soğuk hava kütlesinin zemine çökmemesi için mücadele eder.

Diğer kullanım alanları ;
Sıcak sisleme makineleri haşere ve mantar ilaçlama makinesi olarak da kullanılabilmektedir. Sıcak havalarda aktif hale gelen ve mücadelesi zor olan “Kırmızı örümcek, un biti, yaprak biti, psillidi, iç kurdu, tuta, beyaz sinek, trips, kurşuni küf, külleme, leke hastalığı ve diğerleri” gibi zararlılar için sıcak sisleme makineleri ile mücadele etmek tasarruf ve kolaylık sağlamaktadır. Yağ bazlı ilaçlama su bazlı ilaçlamaya kıyasla 12 kat daha etkilidir. Yağ bazlı ilaçlama çok daha uzun mesafelere ulaşabilir. Duman zerreciklerinin temas etmediği tek bir nokta dahi kalmadığından dolayı kontak etkili ilaçlar ile mantar hastalıklarına veya haşerelere kolayca temas edip etkisiz hale getirir. Ürünlerin rekoltesini ve kalitesini arttırır.

Avantajları ;
✔ Rüzgarsız havalarda 10 ha, rüzgarlı havalarda 5 ha araziye 1 adet SM700 parsellenmelidir.
✔ T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan ruhsatlıdır.
✔ Yerli malı belgesine sahiptir.
✔ Kırsal kalkınma projesi kapsamında %50 hibe desteğinden faydalanmak mümkündür.
✔ Ziraat bankası sübvansiyon kredisi kapsamında faiz desteğinden faydalanmak mümkündür.
✔ Don pervanelerine kıyasla daha ekonomiktir ve daha fazla alanı korumaktadır.
✔ Araç üstü tanışabilir olduğu için farklı alanlara sevk edilmesi kolaydır.
✔ Yerli üretim olduğu için yedek parça ve servis avantajı vardır.
✔ Kullanım ömrü en az 10 yıl olduğu için amortisman süresi olarak avantajlıdır.

Sıkça sorulan sorular ;

Koruma kapasitesi nedir ?

SM700 cihazının koruma kapasitesi rüzgarsız havalarda 10 ha rüzgarlı havalarda 5 ha olmalıdır.

Kapasite neden önemlidir ?

Zirai donla mücadelede zamanla yarış vardır. Hava sıcaklığı 1 °C civarındayken, arazinin her noktasının 30 dakika içinde kalın bir duman tabakasıyla kaplanması gerekir. Eğer bir sıcak sisleme makinesi, kapasitesinin üzerindeki bir alanda kullanılmaya çalışılırsa, yeterli yoğunluk sağlanamaz; duman seyrek olur ve koruma etkisi elzem şekilde azalır.

Duman, tamamen kapalı seralarda 6 saate kadar havada kalabilir; rüzgarsız açık alanlarda ise bu süre ortalama 3 saattir. Ancak zamanla dumanın yoğunluğu düşer. Bu nedenle, seralarda bile 3 saatte bir yeniden sisleme yapılarak yoğunluğun tazelenmesini öneririz.

Açık arazide ise koşullar daha hassastır. En hafif rüzgar bile dumanı dağıtarak etkisini azaltabilir veya başka bir bölgeye sürükleyebilir. Bu yüzden her makine, sorumlu olduğu alanda yarım saat içinde yoğun ve kalın bir yapay bulut perdesi oluşturabilmelidir. Çünkü duman ne kadar kalın ve homojen olursa, çiçekleri don zararından koruması o kadar yüksek olur.

Kaç derece fark ettirir ?

Sıcak sisleme makineleriyle yapılan zirai don mücadelesinde, sıcaklık derecesine doğrudan odaklanmamak gerekir. Bu yöntem, bir ısıtıcı gibi çalışmaz; ortam sıcaklığını yükseltmez. Asıl işlevi, mevcut sıcaklığı muhafaza ederek koruma sağlamaktır. Soğuk havalarda üzerimize aldığımız bir yorgan gibi düşünülebilir; yorgan da bir ısıtıcı değildir ama vücut sıcaklığını hapsederek soğukla temasımızı keser. Aynı şekilde, sıcak sisleme makineleri de bitkilerin radyasyon ısısını geri yansıtarak sıcaklığı korur ve soğuk havanın doğrudan temasını engeller.

Bu sistem, ayrıca antifriz etkisi gösterir; su moleküllerinin yoğunlaşıp buz kristallerine dönüşmesini geciktirir ve önler. Hava sıcaklığı -10°C’ye kadar düşse bile, çiçeklerin üzeri yağ bazlı ince bir tabaka ile kaplandığında, kristalleşme ve buzlanma gerçekleşmez. Bu sayede kırağı oluşumu engellenir.

Sisleme yöntemi aynı zamanda yüksek emissivity (yayma) etkisi sayesinde, termal radyasyonu enerji olarak yayar ve bir reflektör etkisi gösterir. Bu, tıpkı dağcılık ve tırmanış sporlarında acil kurtarma operasyonlarında kullanılan alüminyum folyo battaniyeler gibi çalışır. Bu battaniyeler vücut ısısını geri yansıtarak korur; sisleme ile oluşturulan yapay beyaz bulut perdesi de benzer şekilde ısıyı geri yansıtır ve bitkiler üzerindeki sıcaklığı muhafaza eder.

Unutulmamalıdır ki, zirai donun ana nedeni yalnızca düşük sıcaklık değildir. Asıl sebep, rüzgarsız ve bulutsuz havalarda meydana gelen radyasyon donudur. Örneğin, hava sıcaklığı -2°C olsa bile, eğer hava rüzgarlı ve bulutluysa don olayı yaşanmaz. Bunu, çimento mikseri örneğiyle açıklayabiliriz: Eğer mikserin tamburu dönmezse çimento donar çünkü moleküller hareketsiz kalır ve yoğunlaşır. Ancak mikser dönerse moleküller hareket halinde kalır, sürtünmeden enerji açığa çıkar ve donma gerçekleşmez. Aynı şekilde, rüzgar moleküler hareket sağlar ve don oluşumunu engeller.

Bir diğer örnek, kar yağdığı zamanlarda don olayının oluşmadığı ve çiçeklerin zarar görmediği sıkça gözlemlenmiştir. Kısaca soğuk hava ya da kar, donun asıl sebebi değildir. Eksi sıcaklık dereceleri don oluşumu için uygun bir ortam sağlasa da, donun esas nedeni bulutsuz ve rüzgarsız statik hava koşullarıdır. Bu tür havalarda, atmosferdeki su molekülleri yoğunlaşarak buz kristallerine dönüşür. Güneş doğarken yayılan kırmızı dalga boyundaki (700nm) yüksek radyasyon (ısı), buz kristalleriyle kaplanmış çiçek yüzeyine hızla temas eder. Bu temas sırasında kondüksiyon etkisi meydana gelir ve bitkiler en ciddi zararı bu aşamada alır. Kondüksiyonla, buz kristallerindeki ani ısı transferi çiçek dokularını yakar ve kalıcı hasara yol açar. Sıcak sisleme makinelerinin oluşturduğu yapay bulut perdesi gün doğumunda oluşan kırmızı ışığın yüksek ısısını çiçeklere doğrudan temas ettirmez, ve ayrica anti-friz görevi görerek ısı transferini (kondüksiyonu) geciktirir ve çiçeklerin öz suyunun korunmasını sağlar.

Kondüksiyon etkisinin detaylarına bir sonraki yazılarımızda veya hazırladığımız bilgilendirme kitapçıklarında ulaşabilirsiniz.

Don pervanelerinden avantajı nedir?

Don pervaneleri, orta kuvvet don olayına kadar, yani -4,4°C’ye kadar etkili bir koruma sağlayabilir. Ancak bu seviyenin altındaki şiddetli don olaylarında koruma kabiliyeti yetersiz kalır. Pervaneler, sıcak hava ile soğuk havayı karıştırarak moleküler hareket kazandırır, böylece bir ısı transferi oluşturup donu önlemeye çalışır. Ancak sıcaklık -4°C’nin altına düştüğünde, karıştıracak yeterli sıcak hava bulunmadığından çiçekleri ve meyveleri koruyamaz. Hatta bu durum, radyasyon donunu (rüzgarsız don) adveksiyon donuna (rüzgarlı don) dönüştürerek, ürünlerde daha fazla yanmaya ve zarara yol açabilir.

Ayrıca, don pervanelerinin güvenlik nedeniyle hafif rüzgarlı havalarda devreye girmediği ve çalışmadığı bilinmektedir. Bu durum, zamanından önce donla mücadele etmeyi imkansız hale getirir. Don pervanelerinin kurulumu için elektrik altyapısı veya jeneratör desteği gereklidir ve bu da sahada şantiye işlemleriyle birlikte ek maliyet ve zaman gerektirir.

Buna karşılık, sıcak sisleme makineleri üçlü koruma mekanizması sunar: reflektör etkisi, anti-friz etkisi ve inversiyon etkisi. Bu sayede, rüzgarsız ortamlarda -7°C’ye kadar koruma sağlar; -10°C gibi daha şiddetli soğuklarda ise kısmi koruma sunar. Makine sayısının artırılması, parsellerin küçültülmesi ve uygun duman sıvıları kullanımıyla başarı oranı daha da yükseltilebilir.

Sıcak sisleme makineleri, araç üzerinde taşınabilir yapıları sayesinde istenilen araziye kolayca taşınabilir ve parsellenebilir. Bakım ve tamir işlemleri don pervanelerine kıyasla çok daha pratik ve hızlıdır. Ayrıca, koruma alanı bakımından sıcak sisleme makineleri, don pervanelerine göre daha geniş koruma alanına sahiptir. Ekipman maliyetleri daha düşük, dekar başına ilave edilecek giderler ise çok daha ekonomiktir.

Kesin koruma sağlar mı ?

Makine çalışıyor ve dumanlama yapıyorsa, kendi görevini başarıyla yerine getirmiş demektir. Ancak başarılı bir kurtarma sağlanabilmesi için yalnızca makinenin çalışması yeterli değildir. Havanın sıcaklığı, rüzgarın hızı ve operatörün teknik ve pratik bilgisi de büyük önem taşımaktadır. Hafif don olayı olan 0 °C ila -2.2 °C veya Orta kuvvette don olayı olan -2.2 °C ila -4.4 °C sıcaklıklarda kolayca koruma sağlanabilmektedir.

Fakat -4.4 °C’den daha düşük olan kuvvetli don olaylarında başarı oranı düşebilir. Ürünlerin %60’ını kurtarmak veya %100’ünü kurtarmak mücadelede kullanılan makine sayısına, parsellendiği alanın küçüklüğüne ve kullanılan yağların kimyasal özelliğine göre değişkenlik göstermektedir.

-4 dereceden daha düşük sıcaklıkların yaşanacağı gecelerde iki ayrı duman sıvısı ile dumanlama yapılması önerilir. 1) Don başlamadan önce ve don süresince Bitkisel gliserin (gliserinin antifiriz etkisi güçlüdüri fakat çıkardığı duman daha seyrektir), ve gün doğumundan önce yani kızıl ışık yayılmadan önce AV sisleyici yağı veya SR sisleyici yağı (çıkardığı beyaz duman daha yoğundur, ancak antifiriz etkisi daha düşüktür) ile dumanlama yapılmalıdır. Özetle, bitkisel gliserin buharının anti-friz etkisi, AV sisleyici yağı veya SR sisleyici yağı buharının ise parlak beyaz renkli yapay bulut perdesi oluşturarak sağladığı reflektör etkisi sayesinde, daha fazla ürünün kurtarılması mümkün olur, -4 dereceden daha düşük sıcaklıklarda maksimum fayda sağlanır.

Başarı oranı, operatörün mücadele şekline ve uygulama bilgisine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bu nedenle firmamızın hazırladığı teorik ve pratik bilgiler içeren bilgilendirme kitapçıklarından yararlanmanız ve firmamızın uygulama talimatlarına riayet etmeniz önemle tavsiye edilir. Aksi takdirde, bir operatörün yeterli tecrübeyi edinmesi en az 2 yıl sürecektir.

Duman sıvısı olarak ne kullanmalıyım ?

✅ Bitkisel gliserin; Sera ve Açık alanlarda anti-friz etkisi için kullanılır. Bitkisel gliserin yoğun kıvamlıdır ve %30 ila %40 oranında su ilave edilerek akışkan hale getirilmelidir. Bitkisel gliserinin çıkarmış olduğu duman yoğunluğu ve beyazlık diğer yağlara kıyasla daha azdır. Fakat reflektör etkisi için değil anti-friz özelliği için tercih edilir.

✅ AV sisleyici yağı; Sadece açık alanlarda reflektör etkisi için kullanılır, sera uygulamaları için tavsiye edilmez. Molekül zincir yapısı diğer yağlara kıyasla daha uzun olduğu için daha yavaş hareket etmektedir ve arazinin üzerinde daha uzun süre koruyuculuk sağlayabilmektedir. Parlak beyaz renkli bir duman oluşturarak emissivity özelliğinden maksimum fayda sağlanır. Gün doğumunda kırmızı ışığın oluştuğu zaman diliminde, en az 1 saat dumanlama yapılacak miktarda firmamızdan temin edilmesini tavsiye ederiz.
✅ LP sisleyici yağı; Sadece seralarda reflektör etkisi için kullanılır, açık alan uygulamaları için tavsiye edilmez. Parlak beyaz renkli bir duman oluşturarak emissivity özelliğinden fayda sağlanır. Gün doğumunda kırmızı ışığın oluştuğu zaman diliminde kullanılması tavsiye edilir.

Önemli Bilgi 1: Duman sıvısı olarak tercih edilen yağın akışkan olması ve makinenin püskürtebilmesi önemli bir unsurdur.

Önemli Bilgi 2: Açık alanlarda, ve maksimum -4 °C dereceye kadar soğukluk yaşanacaksa, sadece [Mazot], veya sadece [AV sisleyici yağı] sıvısının, buharı başarılı bir koruma sağlayabilmektedir.

-4 °C den daha da düşük soğukluklar yaşanacaksa, açık alanlarda, [Bitkisel gliserin] ve [AV sisleyici yağı] sıvısının buharı ile, yani kombine bir mücadele gerçekleştirmek daha fazla mahsulü kurtarmanıza fayda sağlayacaktır.

Gece boyunca bitkisel gliserin buharı ile araziye duman püskürtülür ve gliserinin anti-friz özelliğinden fayda sağlanır. Bitkisel gliserin buharı gözle görülemeyen ölçekte çiçeklerin etrafında bir yağ tabakası oluşturur. Bitkisel gliserin buharı su moleküllerinde bulunan iki hidrojen bağı arasına girer ve anti-friz özelliği sayesinde buzlaşmayı geciktirir ve önler.

Sabah gün doğumunda ise “AV sisleyici yağı” buharı püskürtülmesini tavsiye ederiz. Yapay bulut perdesi parlak beyaz olmalı, yoğun ve kalın olmalıdır. Güneşin yaymış olduğu kırmızı ışığı en yüksek oranda bloke etmelidir. Güneşin doğum esnasında yaymış olduğu kırmızı ışık (700 nm dalga boyu) güneşin yaymış olduğu en uzun ve en yakıcı dalga boyudur. Radyasyon donu terimi buradan doğmuştur. Her ne kadar gece boyu soğuğa maruz kalan çiçekler dayanabilmeyi başarmış ise de en fazla hasarı güneşin yaymış olduğu kırmızı ışık oluşturmaktadır. Bu olaya kondüksiyon hasarı (ısı transferi) denilmektedir. Soğuk olan ve üzeri hafif buzla kaplı olan çiçekler birden bire kırmızı ışığa (yüksek ısıya) maruz kalarak çok hızlı bir şekilde yanmaktadır, yüzeyleri hasar görmektedir ve can suyunu kaybetmektedir.

Eğer çiçeklerin üzeri anti-friz görevi gören gliserin yağı ile kaplanmışsa ve gün doğumunda rüzgar olmadığı için arazinin üzeri yoğun bir yapay bulut perdesiyle örtülmüşse, gün doğumunda oluşan kırmızı ışık (yüksek ısı) kondüksiyon hasarı oluşturamaz.

Kondüksiyon hasarına basit bir örnek vermek gerekirse; Kızgın bir tavaya yağ dökmeden balık koyunuz. Balık hızlı ısı transferi sebebiyle (kondüksiyon) kısa süre içerisinde yanacaktır ve tavaya yapışarak yüzeyi hasar görecektir. Tavaya yağ ilave edilirse sıcak olan tava ve soğuk olan balık arasında ince bir yağ tabakası oluşturacaktır. Sıcaklığın doğrudan balığa temas etmesini engelleyecektir ve geciktirici bir etki gösterecektir.

Zirai don anında çiçeklerin yüzeyi soğuktur. Bitkisel gliserin ile çepeçevre oluşturulan ince yağ tabakası, güneş ışığının yaydığı kırmızı ışığın sıcaklığını doğrudan çiçeklere iletemez. Anti-friz etkisi sayesinde bu tabaka, ısının çiçek yüzeyine geçişini geciktirir ve çiçeklerin kondüksiyon hasarından zarar görmesini engeller.

Günlük maliyeti nedir?

Makine ekipman bedeli haricinde gece boyunca püskürtülecek olan “duman sıvısı” ve “motor yakıt” maliyeti vardır.

Tüketim değeri don olayının yaşanma süresine göre görecelidir. Radyasyon donu olayı bazı şehirlerde 2 saat yaşanırken bazı şehirde 5 saat boyunca yaşanabilmektedir. Bu değişkenlik sebebiyle operatör aşağıdaki bilgiler dahilinde gecelik maliyetini hesaplamalıdır.

SM600 tüketim değerleri;
Duman sıvısı tüketimi : 20 Lt/sa
Benzin yakıt tüketimi : 2 Lt/sa
Koruma kapasitesi rüzgarlı havada 1,5 ha, rüzgarsız havada 3 ha

SM700 tüketim değerleri;
Duman sıvısı tüketimi : 60 Lt/sa
Benzin yakıt tüketimi : 5 Lt/sa
Koruma kapasitesi rüzgarlı havada 5 ha, rüzgarsız havada 10 ha

Ultra Fogger tüketim değerleri;
Duman sıvısı tüketimi : 100 Lt/sa
Mazot yakıt tüketimi: 8,5 Lt/sa
Benzin yakıt tüketimi : 1,5 Lt/sa
Koruma kapasitesi rüzgarlı havada 10 ha, rüzgarsız havada 20 ha

Duman sıvısı olarak; Mazot, AV sisleyici yağı, LP sisleyici yağı veya %30 sulandırılarak akışkan hale getirilen bitkisel gliserin kullanılmaktadır.

Litre fiyatları (KDV hariç);
Mazot: 1,05 $/Lt
Bitkisel gliserin (%30 sulandırılmış hali ile): 2,10 $/Lt
AV sisleyici yağı: 3,83 $/Lt
LP sisleyici yağı: 3,83 $/Lt

(Bu fiyatlar 01.05.2025 tarihi itibari ile tüketicinin tahmini hektar ve dekar maliyetini hesaplaması için paylaşılmıştır. Güncel bir geçerliliği yoktur ve fiyatlar değişkenlik gösterebilir. Güncel maliyetler için firmamızdan fiyat bilgisi talep ediniz.)

Dumanlama ne zaman başlamalı ?

Radyasyon donu gecelerinde rüzgar bir anda tamamen kesilmez ve sıcaklık da ani şekilde düşmez. Öncelikle sıcaklık yavaş aralıklarla düşmeye başlar. Daha sonra sıcaklıkta 3-4 derecelik ani düşüşler gözlemlenir. Eğer 1 derecelik düşmelerin ardından 3-4 derecelik keskin bir düşüş yaşanıyorsa, kısa süre içinde radyasyon donu hadisesi yaşanacağı kesinleşir.

Meteoroloji zirai don uyarı sistemleri, don oluşma riski bulunan 5 günlük süreçler için bilgilendirme yaparsa, riskli gecelerde nöbet tutulur ve gerekli mücadele adımları atılır. Sıcaklık +1 dereceye düştüğünde ve rüzgar hızı 10 km/sa altına indiğinde mücadeleye başlanır.

Zirai donun kesin bir başlangıç zamanı yoktur; tamamen görecelidir. Bazen sabah güneş doğarken 1 saat sürebilir, bazen gece saat 01.00’den itibaren 10 saat boyunca devam edebilir. Bu nedenle sıcaklık ve rüzgar hızı bilgileri, donun başlangıç zamanını tahmin etmek için çok önemlidir.

Arazide akıllı meteoroloji bilgilendirme sistemleri varsa, sıcaklık ve rüzgar hızı her 30 dakikada bir izlenir. Sıcaklığın yavaş yavaş düşmesinin ardından ani bir 3-4 derecelik düşüş gözlenirse, kısa süre içinde zirai don olayının gerçekleşeceği kesinleşir ve hemen dumanlama faaliyetlerine başlanır.

Akıllı meteoroloji uyarı sistemi olmayan çiftçiler ise geleneksel yöntemler ile gözlem yapar, portatif bir sıcaklık ölçer, ve arazinin riskli bölgelerinde saman veya lastik yakılıp onun çıkardığı dumanı gözlemlemek gibi. Eğer çıkan duman arazinin üzerinde artık uçmuyor ve dağılmıyorsa yukarıda inversiyon oluşturan ve çok soğuk hava tabakası olan katman oluşmuştur demektir. Böyle bir durumda hemen dumanlama faaliyetine başlanılması gerekir. Saman veya lastik dumanından referans almak yerine, 3-4 metre yüksekliğe bir bayrak veya flama asılarak da rüzgarın hızı gözlemlenebilir.

Rüzgar hızı 10 km/sa altına düştüğünde, ve sıcaklık +1 dereceye ulaştığında, sıcaklığın daha da fazla düşmesi riskine karşı dumanlama yapılır. Rüzgar 10 km/sa hızında estiği anda risk başlamış olur. Bu aşamada sıcaklık birden -1 dereceye düşebilir ve rüzgar hızı birden 0 km/sa seviyesine inebilir. Bu gibi durumlar için mücadeleye erken başlamak büyük avantaj sağlar.

Hafif bir rüzgar yardımıyla yağ buharı tüm araziye püskürtülür ve çiçeklerin etrafı yağ tabakasıyla çevrelenir. Böylece anti-friz etkisinden yararlanılır. Rüzgar hızı tamamen sıfıra düştüğünde, koruma alanı kapasitesi iki katına çıkar ve oluşturulan yapay bulut perdesi, yorgan görevi gören reflektör etkisiyle koruma sağlar.

30 Mart gecesi saat 23:00’te 7 derece olan sıcaklık, 00:00’da 2 dereceye düşmüştür. 1 saat gibi kisa bir sürede yaşanan bu tarz ani düşüşler donun habercisidir.

Duman kalıntı bırakır mı ?

Duman isteseniz dahi kalıntı bırakamaz ve tozlaşmayı engelleyemez. Yağ buharı püskürtüldüğü için en fazla 12 saat geçerli olan bir yağ tabakası oluşturabilir. Ardından buharlaşır ve atmosfere karışarak tamamen yok olur. 12 saatlik bir yağ tabakası oluşturması zirai don anındaki koruma oranına pozitif fayda sağlamaktadır. Oluşturulan ince yağ tabakası mikron boyutlarında olduğu için insan gözü ile görülemez. Duman zerrecikleri çok küçük olduğu için polen tüpünü tıkayamaz ve polenin yumurtalığa ulaşmasını engelleyemez.

Duman yoğunluğu ne kadar olmalı ?

Arazinin üzerinde parlak beyaz renkli bir yapay bulut perdesi oluşturulmalıdır. Parlak beyaz bir perde, emissivity (radyasyonu yansıtma oranı) değerini artırarak, yer yüzündeki ısının korunmasına yardımcı olur. Eğer saman dumanı veya lastik dumanı gibi yöntemlerde olduğu gibi, insan gözü duman perdesinin arkasını görebiliyorsa, bu durum radyasyonun yeterince geri yansıtılamadığını ve uzay boşluğuna doğru sızdığını gösterir. İnsan gözü duman perdesinin arkasını göremiyorsa, başarılı bir radyasyon yansıtması (reflektör etkisi) gerçekleşiyor demektir.

Arazide sürekli gezmek gerekir mi ?

Rüzgar hızı bir anda kesilmediği için öncelikle yavaşladığı için 10 km/sa seviyesine geldiğinde ve sıcaklık eğer +1 dereceyse dumanlamaya başlanır. Yapay bulut perdesi özelliğinden faydalanılmasa bile anti-friz özelliğinden faydalanılacaktır. Çünkü aniden 3 derecelik düşme riski vardır ve eğer sıfır derece beklenirse veya 1 km/sa sınırları beklenirse başlangıç için geç kalınmış olabilir.

Rüzgarın estiği yönde dumanlama yapılır. Rüzgar yönüne 90 derecelik bir açı üzerinde git-gel yaparak dumanlama yapılır ve hafif bir rüzgar hızının yardımıyla arazi hızlı ve kolayca duman perdesi altına alınır. Rüzgarlı havada bu çalışma alanı terk edilmez. Arazinin başka yerlerinde dumanlama yapmamak gerekir. Aksi bir uygulama çiçeklerin yanma riskini arttırır. Ancak rüzgar hızı tamamen kesildiğinde artık rüzgar yardımı alınmadığında operatör arazinin diğer bölgelerini hızlıca gezmelidir ve rüzgarın dağıtmadığı dumanı kendisi gezerek dağıtmalı ve zamandan tasarruf ederek daha fazla alanı koruyabilmelidir. Rüzgarın olduğu esnada koruma kapasitesi yarı yarıya düşürülür. Rüzgar kesildiği anda kapasite iki katına çıkarılır.

İlaçlama nasıl yapılır ?

Sıcak sisleme makineleri, bahçe pülverizatörlerine kıyasla 12 kata kadar daha verimli ilaçlama imkânı sunar. Bu makineler, yağ bazlı ilaçlama yaparken; pülverizatörler su bazlı ilaçlama gerçekleştirir. Su bazlı ilaç zerrecikleri büyük olduğu için hızla yere düşer. Oysa yağ bazlı ilaç zerrecikleri çok daha küçük olup, uzun süre havada asılı kalabilir. Su bazlı ilaçlar atmosfer sıcaklığında daha çabuk buharlaşarak etkisini kaybederken, yağlı ilaçlar buharlaşmaya karşı daha dirençlidir ve uzak mesafelere ulaşabilir.

1 dekar alanın ilaçlanması yalnızca 1 dakika sürer. Bu sayede zaman ve işçilik maliyetlerinden büyük oranda tasarruf sağlanır. Bahçe pülverizatörlerine kıyasla 60 kat daha hızlı ve kolay bir ilaçlama yapılabilir.

İlaç tüketimi ve maliyeti açısından da büyük avantaj sağlar: En az %50, ortalama %90 oranında tasarruf mümkündür. İlaç, duman formunda uygulandığı için bitkiye ya da toprağa akma yapmaz ve maksimum etki elde edilir. Duman her alana temas ederek zararlıları etkisiz hale getirir.

Çeşitli İlaç Formülasyonlarıyla Uyumlu
EC, SC ve TOZ formdaki ilaçları uygulayabilir. EC (Emülsiyon Konsantre) ilaçlar doğrudan yağ ile karışabilirken, diğer formülasyonlar için yağ, su ve ilaç kombinasyonu gerekir. Su ile karışabilen “LP sisleme yağını” firmamızdan temin edebilirsiniz. Piyasada, ihtiyaç duyduğunuz zararlıları etkisiz hale getirebilecek EC formülasyon (akışkan) ilaçlar bulunmaktadır. İlaç tercihlerinizde önceliğiniz EC formülasyonlar olmalı; eğer uygun çözüm bulunamazsa diğer formülasyonlara yönelmeniz tavsiye edilir. Bu yöntemle tüm sezonu yalnızca 3-4 ilaçla tamamlamanız mümkündür.

Geleneksel Yöntemlere Göre Çok Daha Etkili
Sıcak sisleme makineleri, ilaçları ısıtarak 10 mikron büyüklüğünde zerrecikler halinde duman şeklinde püskürtür. Bu yöntem, ilacın etkisini azaltmak yerine 12 kat artırır. Bu sayede kontak etkili ilaçlar geniş alanlara homojen şekilde yayılır ve zararlılarla kolayca temas kurar. Örneğin, 5 litrelik bir karışım ile sıcak sisleme makineleri yaklaşık 2,39 trilyon zerrecik üretirken, geleneksel pülverizatörler aynı miktarla yalnızca 190 milyar zerrecik üretir.

Bu makineler, ilaçların bitki yüzeyine eşit ve ince bir tabaka halinde yayılmasını sağlar. Böylece ilaç uzun süre havada kalır ve zararlılarla daha etkili bir temas kurar. Aynı zamanda, bu yöntem çevreye daha az zarar verir ve bitki üzerinde kalıntı bırakmaz. Duman formunda ilaçlama yapıldığında, hasat süresi dolmamış ilaçlarda bile kalıntı riski oluşmaz. Örneğin, etikette 90 gün hasat süresi belirtilen bir ilaç duman formunda uygulanırsa, yalnızca 4 gün içinde sıfır kalıntıyla ihracat yapılabilir. Bu avantaj sayesinde, hasat süresine az vakit kalsa dahi güvenle ilaçlama yapılabilir ve ürün kaybı önlenir.

Sistemik İlaçlara Olan İhtiyacı Azaltır
Sıcak sisleme makineleri, kontak etkili insektisit ve fungisitleri yüksek verimlilikle uygulayarak sistemik ilaçlara olan ihtiyacı ortadan kaldırır. Sistemik ilaçlar, zararlının bitkiyi yemesi sonucu mide yoluyla etki gösterdiği için kalıntı bırakır ve yüksek ilaç tüketimine neden olur. Oysa sıcak sisleme ile yapılan ilaçlamalar, daha düşük maliyetli, çevreci ve etkili bir çözüm sunar. Bu sayede hem zararlı popülasyonu etkin şekilde kontrol altına alınır hem de ilaçlama bütçesinde ciddi oranda tasarruf sağlanır.

Sıvı gübre uygulamaları nasıl yapılır ?

Günümüzde ilaç ve gübre girdi maliyetleri her geçen gün artmaktadır. Bu nedenle tarımsal üreticiler için maksimum düzeyde tasarruf sağlamak son derece önemlidir. Geleneksel bahçe pülverizatörleri ile yapılan yapraktan sıvı gübre uygulamalarında, gübrenin yaklaşık %90’ı boşa gitmekte; yalnızca %10’u yaprağa temas edebilmektedir. Üstelik bu temas genellikle yalnızca yaprağın alt yüzeyinde gerçekleşmekte, üst yüzeyler çoğunlukla gübre alamamaktadır. Gübrenin büyük bir kısmı bitkinin gövdesine veya doğrudan toprağa dökülmekte ve hedeflenen etki sağlanamamaktadır.

Oysa yapraktan verilen gübrelerin duman formunda uygulanması sayesinde, gübre yaprağın tüm üst ve alt yüzeyini kaplar. Temas etmeyen tek bir nokta bile kalmaz. Böylece gübre, en tasarruflu şekilde yaprağın her iki yüzeyine de ulaşır. Ayrıca, bu yöntemle uygulanan gübre, yaprak altındaki stomalardan kolayca emilerek bitkinin bünyesine dahil edilir. Bu sayede hem verimlilik artar hem de gübre maliyetlerinden ciddi oranda tasarruf sağlanmış olur.

Gübre uygulamasının istenilen verim elde edilene kadar pülverizatöre kıyasla biraz daha sık aralıklar ile uygulanmasını gerekebilir.

Çiftçi Videoları

9 Videos

Azerbaycan erik bahçesi